આ વર્ષે 24 માર્ચે હોળીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવશે. વસંતઋતુમાં ઉજવવામાં આવતો આ એક પ્રખ્યાત તહેવાર છે. જે ભારત ઉપરાંત નેપાળ સહિત અનેક દેશોમાં ઉજવવામાં આવે છે. હોળીના તહેવારને ધુળેટી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો એકબીજાને ગુલાલ લગાવે છે અને નાચ-ગાન કરીને આ તહેવારની ઉજવણી કરે છે. આ તહેવાર પરસ્પર ભાઈચારો વધારે છે. અહીં તમે હોળીના તહેવાર પાછળનો ઈતિહાસ જણાવીએ
રાધા-કૃષ્ણના પવિત્ર પ્રેમની યાદમાં રંગોવાળી હોળીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. હોળીની વાર્તા મુજબ એકવાર બાળ-ગોપાલે માતા યશોદાને પૂછ્યું કે તેઓ પોતે રાધા રાણી જેવા ગોરા કેમ નથી. ત્યારે યશોદાએ મજાકમાં કૃષ્ણને કહ્યું કે જો તે રાધાના ચહેરા પર રંગ લગાવશે તો તેનો રંગ પણ કન્હૈયા જેવો થઈ જશે. પછી બાળ ગોપાલે પણ એવું જ કર્યું. ચૈત્ર કૃષ્ણ પક્ષની પ્રતિપદા તારીખે કાન્હાએ રાધા અને ગોપીઓ સાથે રંગોથી હોળી રમી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ ઘટના પછી હોળી પર રંગોથી રમવાની પરંપરા શરૂ થઈ.
હોળીના તહેવાર સાથે જોડાયેલી બીજી પણ એક કથા છે, જે મુજબ આ દિવસે ભગવાન શિવના શ્રાપને કારણે ધુંડી નામના રાક્ષસને પૃથુના લોકો દ્વારા ભગાડવામાં આવ્યો હતો. કહેવાય છે કે તેમની યાદમાં હોળી ઉજવવામાં આવે છે.
હોળીનો ઈતિહાસ ઘણો જૂનો માનવામાં આવે છે. આને લગતા ઘણા પુરાવા મળ્યા છે. એવું કહેવાય છે કે 16મી સદીમાં પણ પ્રાચીન વિજયનગર સામ્રાજ્યની રાજધાની હમ્પીમાં હોળીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવતો હતો.આ સાથે સંબંધિત એક તસવીર પણ મળી આવી છે, જેમાં હોળીના તહેવારની તસવીર કોતરવામાં આવી છે. આ તસવીરમાં દાસીઓ સાથે રાજકુમારો અને રાજકુમારીઓને રંગો અને ઘડાઓ સાથે હોળી રમતા બતાવવામાં આવ્યા છે.
ભારતમાં, હોળીના તહેવારને જુદા જુદા પ્રદેશોમાં અલગ અલગ નામથી ઓળખવામાં આવે છે. જેમ કે વ્રજની હોળી સમગ્ર દેશમાં આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે. અહીં લઠ્ઠમાર હોળી, લાડુ હોળી અને ફૂલ હોળી રમવામાં આવે છે. તેથી હરિયાણામાં હોળીના તહેવારને ધુલંડી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તો ગોવામાં શિમગોમાં આ દિવસે શોભાયાત્રા કાઢીને સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. જ્યારે પંજાબના હોલા મોહલ્લામાં શીખ ધર્મના લોકો દ્વારા શક્તિ પ્રદર્શન કરવામાં આવી રહ્યું છે. છત્તીસગઢની હોરીમાં લોકગીતોની અદ્ભુત પરંપરા છે.
Leave a Reply